همه ی ما با دیود ها در مدار های DC آشناییم اما اینجا میخواهیم قطعه جالبی را به شما معرفی کنیم که در واقع دیود در مدار های AC است. قطعه که دیاک نام دارد دیود جریان متناوب است. در این مقاله می آموزیم دیاک چیست و روش تست دیاک را فرامیگیریم. با ما همراه باشید.
دیود جریان متناوب چیست و چه کاربردهایی دارد
DIAC یا دیود جریان متناوب یک سوئیچ نیمه هادی دو جهته است که می تواند در هر دو حالت مستقیم و معکوس با یک ولتاژ مشخص روشن شود.
دیاک در واقع یک قطعه ی نیمه هادی است که از دو الکترود تشکیل شده. دو دیود را معکوس به هم کوپل کنید. زمانی که ولتاژ شکست دیاک را اعمال می‌کنیم. رسانا می شود و جریان را از خود عبور میدهد تا زمانی که که ولتاژ مورد نظر تامین می شود دیاک جریان جریان الکتریکی را عبور میدهد. اغلب برای انجام سوئیچینگ تعریف شده برای یک تریاک استفاده می شود.
نام DIAC از کلمه Diode AC switch گرفته شده است. DIAC یا دیود AC یک جزء الکترونیکی است که به طور گسترده ای در صنعت استفاده می‌شود. یکی از کاربردهای مهم دیاک، کمک به راه اندازی TRIAC در هنگام استفاده در سوئیچ های AC است. که در نتیجه آنها اغلب در دیمرهای نور مانند استفاده در روشنایی خانگی یافت می شوند. این قطعات الکترونیکی همچنین به طور گسترده در مدارهای استارت برای لامپ های فلورسنت استفاده می شود.
اگرچه این اصطلاح اغلب دیده نمی شود، DIAC ها را می توان دیودهای ماشه متقارن نیز نامید. اصطلاحی که از تقارن منحنی مشخصه آنها ناشی می شود.
دیود جریان متناوب چیست روش تست دیاک
دیود AC یا DIAC ها در شکلهای مختلفی وجود دارند. به عنوان اجزای مستقل ممکن است در بسته‌های سربی کوچک قرار گیرند. و یا میتوان در پکیج هایی برای نصب بر روی یک سطح، در بسته‌های بزرگی که به شاسی پیچ می‌شوند. یا انواع بسته‌های دیگر به دست آورد. از آنجایی که آنها اغلب به عنوان یک ترکیب DIAC TRIAC استفاده می شوند، اغلب در قالب یک پکیج TRIAC همرا ه آن به فروش می‌رسد.
دیاک چیست روش تست دیاک
نماد دیاک، دیود AC
قبل از پاسخ به سوال دیاک چیست با نماد آن آشنا می‌شویم.نماد DIAC که برای نشان دادن این قطعه الکترونیکی در نمودارهای مدار استفاده می شود.همان طور که ساختار داخلی دیاک را توضیح دادیم شماتیک آن هم به صورت دو دیود موازی با یکدیگر اما در جهت مخالف به هم متصل شده اند. این نماد را به خاطر بسپارید.
دیود جریان متناوب، دیاک
با توجه به این واقعیت که DIAC (دیود جریان متناوب) ها قطعات دو جهته هستند، ترمینال ها را نمی توان به عنوان آند و کاتد مانند دیود برچسب گذاری کرد. در عوض ممکن است به عنوان A1 و A2 یا MT1 و MT2 برچسب گذاری شوند. جایی که MT مخفف “ترمینال اصلی” است.
دیود AC چگونه کار میکند؟
قبل از دانستن روش تست دیاک یا دیود جریان متناوب میبایست با روش کار دیاک آشنا باشیم. از مدارهای DIAC از این واقعیت استفاده می کنند که DIAC فقط پس از عبور از ولتاژ شکست معین جریان را هدایت می کند. ولتاژ شکست واقعی به مشخصات نوع قطعه خاص بستگی دارد.
هنگامی که ولتاژ شکست DIAC رخ می دهد، مقاومت قطعه به طور ناگهانی کاهش می یابد و این منجر به کاهش شدید افت ولتاژ در DIAC و افزایش متناظر در جریان می شود. دیاک تا زمانی که جریان عبوری از آن به کمتر از مقدار خاصی که به عنوان جریان نگهدارنده معروف است کاهش یابد، در حالت رسانایی خود باقی خواهد ماند. هنگامی که جریان به کمتر از جریان نگهدارنده می‌رسد، DIAC به مقاومت بالا یا حالت نارسانایی خود برمی‌گردد.
مشخصه جریان ولتاژ دیاک چیست ؟
DIAC ها به طور گسترده در سیستم های AC استفاده می شوند و مشخص شده است که دستگاه به حالت غیر رسانا خود “تنظیم مجدد” می شود. هر بار که ولتاژ در چرخه کاهش می یابد به طوری که جریان به زیر جریان نگهدارنده می رسد این سیکل تکرار می‌شود. از آنجایی که رفتار دستگاه تقریباً در هر دو جهت برابر است، می‌تواند روشی برای ارائه سوئیچینگ یکسان برای هر دو سیکل بال و پایین AC، به عنوان مثال برای TRIACها، ارائه دهد.
اکثر DIAC ها دارای ولتاژ شکست حدود 30 ولت هستند. اگرچه مشخصات دقیق به نوع خاص دستگاه بستگی دارد. جالب توجه است که رفتار آنها تا حدودی شبیه به رفتار یک لامپ نئون است، اگرچه آنها یک سوئیچ بسیار دقیق تری در ولتاژ ارائه می دهندنتیجه بسیار بهتری از یکسان سازی سوئیچینگ را ارائه می دهند. چ
ساختار داخلی دیاک چیست ؟
دیود جریان متناوب می تواند به صورت دو لایه یا پنج لایه ساخته شود. در ساختار سه لایه، سوئیچینگ زمانی اتفاق می افتد که اتصالی که بایاس معکوس است، شکست معکوس را تجربه کند. نسخه سه لایه دستگاه رایج‌تر است و می‌تواند ولتاژ قطعی حدود 30 ولت داشته باشد. به دلیل تقارن دستگاه، عملکرد تقریباً متقارن است.
ساختار DIAC پنج لایه نیز موجود است. ساختار داخلی دیاک پنج لایه کمی پیچیده است. این به روشی کاملاً یکسان عمل نمی کند، اگرچه یک منحنی IV تولید می کند که بسیار شبیه به نسخه سه لایه است.
برای اکثر سیستم‌ها از نسخه سه لایه DIAC استفاده می شود. وجود دیاک مدار سوئیچینگ را بهبود می‌بخشد. برای برخی از کاربردها ممکن است از دستگاه پنج لایه استفاده شود.
یکی از متداول ترین کاربردها ی دیاک
یکی از کاربردهای عمده DIAC در مدارهای TRIACاست. TRIAC ها به طور متقارن شلیک نمی شوند. زیرا در نتیجه تفاوت های جزئی بین دو نیمه دستگاه وجود دارد.
شلیک غیر متقارن و شکل موج های حاصله باعث تولید هارمونیک های ناخواسته می شود. هر چه شکل موج نا متقارن تر باشد سطح تولید هارمونیک بیشتر می شود. با توجه به اینکه دیاک ها مانند دیود رفتار میکنند یک قطعه ی یک طرفه است اگر بخواهیم جریان دو سویه داشته باشیم می بایست از دو دیاک موازی استفاده کنیم. چون رفتار دیاک با شیب ملایمی تغییر می کند پس از قطع جریان یک دفعه خاموش نمی شود از این رو در دیمر های نوری از DIAC استفاده می‌کنیم. چرا که دیمر های نوری از جمله روشنایی هایی هستند که به آرامی نورشان کم می‌شود. اگر به لامپ های فلورسنت دقت کرده باشید تا لجظاتی پس از قطع جریان نور وجود دارد و به آرامی کم می‌شود. رفتار ملایم دیاک باعث می‌شود که در کنار ترایاک پکیج کاملی داشته باشیم. این قطعه به عنوان عامل تحریک کننده تریستور و ترایاک استفاده می‌شود. مثلا کنترل سرعت موتور، کنترل ر.شنایی، کنترل حرارت و … دیگر کاربردهای دیاک است.
ترکیب DIAC TRIAC
برای حل مشکلات ناشی از عملیات نامتقارن، یک DIAC اغلب به صورت سری با گیت قرار می گیرد. این دستگاه به یکنواخت شدن سوئیچینگ برای هر دو سیکل بالا و کمک می کند. این از این واقعیت ناشی می شود که مشخصه سوئیچینگ DIAC بسیار یکنواخت تر از TRIAC است.
از آنجایی که DIAC تا زمانی که ولتاژ ماشه به یک ولتاژ معین در هر جهت برسد. از هر جریان دروازه ای جلوگیری می کند، این باعث می شود نقطه شلیک TRIAC در هر دو جهت یکنواخت تر شود. با توجه به سودمندی آنها، DIAC ها اغلب ممکن است در ترمینال دروازه TRIAC ساخته شوند.
دیاک چیست روش تست دیاک
همان طور که گفتیم دیود جریان متناوب یک قطعه الکترونیکی پرکاربرد در مدارهایی است که مستقیم با برق شهر مار میکند. . کاربرد اصلی DIAC ها برای استفاده همراه با TRIAC برای یکسان کردن ویژگی های سوئیچینگ آنها است. با یکسان سازی ویژگی های سوئیچینگ این TRIAC ها، سطح هارمونیک های تولید شده هنگام سوئیچینگ سیگنال های AC را می توان کاهش داد. با وجود این، برای کاربردهای بزرگ، معمولا از دو تریستور استفاده می شود. با این وجود، ترکیب DIAC / TRIAC برای کاربردهای کم مصرف از جمله دیمرهای نور و غیره بسیار مفید است.
روش تست دیاک
تا اینجا دانستیم که دیود جریان متناوب دقیقا چیست روش تست آن نیز بسیار ساده است.
یک قطعه که از هر دو طرف نباید راه بدهد.
OL بودن در هر دو جهت نشان میدهد که دیود AC سالم است. وقتی مولتی متر را در حالت بوق قرار میدهیم در هر دو سمت نباید صدایی بدهد. اگر در حالت دیود قرار میدهد در هر دو حالت نباید راه بدهد.